Czy tego chcemy czy nie, nauki przedmałżeńskie to nasz obowiązek. Musimy w nich uczestniczyć, bo tylko to gwarantuje nam wydanie ważnego zaświadczenia, które przedstawione w kancelarii parafialnej, zezwala na zawarcie związku małżeńskiego. Nie mniej, samo pojęcie może na pierwszy rzut oka wydawać się nieco mgliste i niejasne. Bo co w ogóle znaczy, że musimy uczestniczyć w naukach przedmałżeńskich i czy na koniec czeka nas egzamin? Ile to może potrwać i na jaki koszt musimy się przygotować?
Zacznijmy od najważniejszego. Na koniec nauk nie czeka Nas żaden egzamin. Bowiem nauki przedmałżeńskie to nic innego, aniżeli pewna forma wykładów na określone tematy. Tak więc, jeśli boimy się, że nie zdamy i nie otrzymamy zaświadczenia, to należy być spokojnym. Otrzymamy je zawsze – o ile w nich będziemy uczestniczyć. Nauki przedmałżeńskie najczęściej mają formę wykładów lub dyskusji w większych/mniejszych grupach. Rzadziej można spotkać formę indywidualną, kiedy to narzeczeństwo siedzi na przeciwko osoby prowadzącej zajęcia. Tutaj warto zaznaczyć, że nauki wcale nie muszą być prowadzone przez księdza lub osobę blisko związaną z życiem świeckim. Forma jak i organizacja całego przedsięwzięcia zależna jest bowiem od parafii i może przybrać różne formy. Więc nie należy dziwić się, jeśli na spotkaniu okaże się, że te, prowadzone jest przez psychologa lub mediatora. Dodatkowo, okazyjnie, jedno lub dwa spotkania może poprowadzić seksuolog lub ktoś mający odpowiednią specyfikację, która pasuje do danego tematu spotkania. Jednak najczęściej przyjdzie nam usiąść na przeciw katechety – ma to swoje plusy i minusy, ale nie o tym jest ten wpis (na potrzeby wpisu i pewnej systematyzacji przyjmijmy, że nauki odbywamy u katechety, więc w trakcie czytania, kiedy pojawi się słowo „katecheta”, mamy też na myśli psychologa lub inną osobę, która będzie prowadzić w Waszym przypadku nauki).
Na naukach przedmałżeńskich z reguły, przyjdzie Nam usłyszeć/dyskutować o kwestiach związanych z przyszłym małżeństwem i konsekwencjami, z którymi to się wiąże. W pierwszej kolejności, zadaniem katechety jest zwiększenie świadomości narzeczeństwa na temat praw i obowiązków, które niesie ze sobą zawarcie związku małżeńskiego. Ciężko jest wskazać o czym konkretnie będą te nauki, bowiem jest to zależne od przyjętej formy oraz katechety, który będzie nauczać. Tak więc, kwestia ta pozostaje otwarta i nie będzie poruszana w niniejszym wpisie. Po prostu Sami będziecie musie się z tym zmierzyć i sprawdzić, co przyniesie wam owe spotkanie. W drugiej kolejności, narzeczeństwo będzie słuchać o planowaniu rodziny. Tutaj warto się chwilę zatrzymać, bowiem może okazać się, że nie na samych wykładach się skończy. Nie jest to regułą i nie jest wymogiem wszystkich parafii, ale w trakcie wykładu o zakładaniu i planowaniu rodziny, przeszłe małżeństwo zostanie wysłane do poradni rodzinnej, aby odbyć osoby kurs. Może się okazać, że spotkanie takie zaoferuje parafia i będzie to częścią nauk przedmałżeńskich w obrębie jednych nauk, albo… trzeba będzie zorganizować to na własną rękę i dodatkowo zapłacić.
Katecheta podejmie temat skutecznej i bezkonfliktowej rozmowy, która powinna być fundamentem udanej relacji. Tutaj, podobnie jak wcześniej, można zadać pytanie o skuteczność wykładu i samej wiedzy merytorycznej prowadzącego. Nie każdemu może odpowiadać, że osoba bez wykształcenia psychologicznego lub w podobnej dziedzinie, wypowiada się na pewne tematy. Jednak musimy pamiętać, że nauki przedmałżeńskie są wymogiem. Bez nich nie staniemy pod ołtarzem i nie zawrzemy związku małżeńskiego. Jednocześnie sam wpis nie dotyczy wartości merytoryki samych nauk – pozostawimy sobie to na inny wpis. Niektóre nauki przedmałżeńskie proponują rozwiązywanie krótkich testów psychologicznych lub osobowościowych. Ma to na celu zwiększenie świadomości przyszłego małżeństwa, jak i pomóc katechecie w lepszym dotarciu do słuchaczy. Skuteczna rozmowa, to taka, która opiera się o merytorycznych argumentach, która prowadzona jest w przyjaznej atmosferze z wysłuchaniem drugiej osoby – oraz co najważniejsze, uszanowanie opinii drugiej osoby i to zwłaszcza jeśli nasze zdanie jest odmienne. Podjęta zostanie również dyskusja na temat rozwiązywania konfliktów. O tym jak powinniśmy słuchać i być słuchani.
Nauki przedmałżeńskie to również rozmowa o przyszłych planach i oczekiwaniach względem życia – dotyczy to przede wszystkim planowania dzieci. Tak, jak to zostało przedstawione powyżej, możliwe jest, że będziemy musieli odbyć wizytę w poradni rodzinnej, ale głównym celem nauczania będą zapewne sposoby zapobiegania ciąży, jak i naszych poglądów na ten temat. Zajęcia te najczęściej nie przypadają do gustu. Katecheta z reguły serwuje szczątkowe informacje, które przedstawiane są jak dla dzieci. Podobnie jak wcześniej, nie musi nam się to podobać, a do tego Nasze poglądy mogą znacznie różnić się od poglądów katechety, ale… cóż. Nic z tym nie zrobimy. Musimy być po prostu na to gotowi, bo temat antykoncepcji pojawi się na pewno – kwestia jedynie formy jaką przybierze. Często pojawiają się też przykłady udanych małżeństw wraz z umówieniem ich wartości. Mówimy wtedy o świadectwach innych małżeństw. Katecheta może również wymagać od nas opowiedzenia o swoich doświadczeniach i przemyśleniach na temat małżeństwa naszych rodziców lub osób nam bliskich. To co nam się w nich podoba lub co nie. To dobry sposób, aby zwiększać własną świadomość jak małżeńska relacja wygląda, a może nawet i test, czy jesteśmy podobni do rodziców.
Najczęstsze tematy podejmowane na naukach przedmałżeńskich:
- obowiązki wynikające z zawarcia związku małżeńskiego,
- prawa obowiązujące w małżeństwie,
- dyskusja na temat planowania rodziny i konsekwencji z tego wynikających,
- pogląd na temat antykoncepcji i metody zapobiegania ciąży,
- metody na skuteczną i bezkonfliktową rozmowę,
- metody na rozwiązywania konfliktów,
Każdy z powyższych tematów może, ale i nie musi się pojawić, a do tego może przybrać przeróżną formę. Wszystko zależne jest od sposobu prowadzenia nauk przez parafię i samej osoby prowadzącej nauki. Poszczególne tematy mogą znacznie różnić się od tego, co powyżej przedstawiono, albo być wzbogacone o wiele tematów i problemów pobocznych. Dotyczy to niemalże każdego punktu; na przykład samo planowanie rodziny może zostać wzbogacone o wykład z rozpoznawaniu i radzeniu sobie ze stresem u dziecka, albo o zmianach w psychice w czasie jego dorastania. Same nauki mogą być prowadzone nie tylko przez samego katechetę, ale i specjalistę.
Ile trwają nauki przedmałżeńskie i kiedy się na nie zapisać?
Jeśli planujemy małżeństwo, to warto zapisać się jak najwcześniej. Niestety, ale nauk przedmałżeńskich, z reguły, nie możemy odbyć wtedy, kiedy nam pasuje (możliwe, że istnieją ustępstwa od tego, jednak, to kwestia mocno indywidualna i powinniśmy sami zaczerpnąć wiedzy na ten temat w kancelarii parafialnej). Najczęściej parafia organizuje nauki we wskazanych przez nich okresach. Ciężko jest wskazać jednoznacznienie ile razy do roku, ale można założyć, że dwa okresy nauk przedmałżeńskich, to liczba bezpieczna i bliska realiom. Zależne jest to od liczby ślubów w danej parafii. Im jest ich więcej, tym częściej takie nauki mogą się odbywać. Jednak co ważne, jeśli w parafii odbywa się bardzo mało ślubów, to nauki przedmałżeńskie nie muszą być organizowane. W takich przypadkach, najczęściej narzeczeństwo kierowane jest do najbliższej parafii, w której można odbyć nauki.
Okres trwania nauk zależny jest od przyjętej formy i sposobu prezentowania wiedzy. Mogą trwać od 1 miesiąca do nawet 3 miesięcy i to po dwa, trzy spotkania w tygodniu. Niestety, ale nie jesteśmy w stanie wskazać konkretnej liczby, a same nauki nie są skodyfikowane żadnym prawem. Podkreślmy to znów: czas trwania nauk przedmałżeńskich zależny jest wyłącznie od organizatora. Dodatkowo, jeśli nie mamy czasu w tygodniu, to możemy odbyć nauki weekendowe. Jak sama nazwa sugeruje, spotykamy się wtedy w weekend. Jednak musimy mieć na uwadze, że taka forma spotkania może być nieco dłuższa, aniżeli standardowe spotkania – przy czym znów, nie musi tak być.
W tym miejscu, jedynie z obowiązku poinformujmy, że nauki przedmałżeńskie można odbywać online, ale nie muszą być zaakceptowanie przed parafię.
Ile kosztują nauki przedmałżeńskie?
Powinniśmy napisać, że nauki przedmałżeńskie są darmowe, ale niestety byłoby to wprowadzenie w błąd, tzn. z reguły powinny być darmowe. Jednak parafie mogą i żądają za odbycie nauk przedmałżeńskich zapłaty. Na szczęście nie są to duże kwoty – najczęściej od 50 do 100/200 zł. Wyższa kwota dotyczy nauk skróconych, czyli weekendowych. Do tego musimy doliczyć koszt dojazdu i ewentualnie kosztów indywidualnych, które zależne są wyłącznie od nas. Osobno doliczyć musimy – nie zawsze – koszt poradni rodzinnych. Istnieje również reguła „co łaska” i wtedy sami musimy zdecydować ile chcemy dać.
Nauki przedmałżeńskie nie gryzą. Co prawda czasami uwłaczają naszej inteligencji, a forma przekazywania wiedzy jak dla dzieci sprawia, że patrzymy z politowaniem na katechetę, to mimo to, musimy je odbyć. Bez tego nie będzie można stanąć przed ołtarzem i powiedzieć sakramentalnego „Tak”. Rolą nauk jest zwiększenie naszej świadomości, przede wszystkich w prawach i obowiązkach małżeństwa, jak i planowaniu rodziny. Pomóc nam w rozwiązywaniu konfliktów i rozmawiania w taki sposób, aby siebie nawzajem usłyszeć i szanować. Móc spojrzeć na związek przez odpowiednie wartości i z należytym dystansem. Choć z drugiej strony nasuwa się pytanie: „Czy zdrowa relacja nie powinna mieć tego wszystkiego, co chcą nas nauczyć?„.
Muzyka przy której powstał wpis:
Billie Eilish – lovely (with Khalid)
Zdjęcia:
Tamara Menzi w serwisie Unsplash
Juan Pablo Rodriguez w serwisie Unsplash
Wpisy powiązane:
Formalności i dokumenty do ślubu kościelnego
Ślub cywilny. Jakie formalności i dokumenty trzeba przygotować?